Marka festival oldu

Dünden bu güne Uluslararası Adana Altın Kozan Filim Festivali.

Sinemanın altın çağı ve yıllardan bugüne kadar ulaşabilen çok az sayıda film festivali günümüzde varlığını devam ettiriyor. Bu festivallerin en önemlilerinden biri olan Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali olmuştur. Zaman zaman kesintiye uğramış olsa da Altın Koza son yıllarda aralıksız olarak yapılıyor. İlk olarak15-22 Mayıs 1969 tarihleri arasında Adana Belediyesi ve Adana Sinema Kulübü öncülüğünde “Altın Koza Film Festivali” adıyla düzenlenmeye başlanan festival, Her şey Adana’da Ziya Darendeli adlı bir lise öğretmeninin sinemaya olan sevdası ve Adana halkına sinemayı sevdirme arzusu ile Sinema Kulübü’nü kurmasıyla başladı. Sinemadaki yaşanan gelişmeleri takip eden Ziya Darendeli, Adana’da bir film şenliği düzenlenmesi için Adana Belediyesi’nin desteğini alır. Bir zamanlar bu bereketli toprakların geçim kaynağı olan pamuğun kozası, festivalin simgesi olur ve Adana Film Şenliği’nin Altın Koza olarak anılmaya başlar.

İLK YILLARDA GÜNEY VE GİRİK DAMGASI

İlk festivalde jüri, ünlü Türk romancısı ve senaryo yazarı Kemal Tahir’in başkanlığında toplandı. İlk Altın Koza’yı ise Metin Erksan, Kuyu filmi ile En İyi Yönetmen ve En İyi Film dallarında kazanırken,  Fatma Girik, Ezo Gelin ile En İyi Kadın Oyuncu, Yılmaz Güney ise Seyyit Han ile En İyi Erkek Oyuncu ödüllerine sahip olan ilk Altın Kozalı sanatçılardır.

Adana Belediye Başkanı Erdoğan Özlüşen başkanlığında gerçekleştirilen festivaller, sinema dünyasının ilgisini çekti. Altın Koza Film Şenliği‘nde (1970) En iyi kadın oyuncu ödülünü ‘’Boş Beşik’’ filmiyle Fatma Girik alırken, “Umut” filmi ile kazandığı birincilik ödülünün parasını, filmde yer alan oyuncular arasında paylaştıran Yılmaz Güney, 3. Altın Koza Film Şenliği’nde “Ağıt” filmi ile aldığı birincilik ödülünü Türk Hava Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı’na bağışlar. Yine 3. Festivalde Fatma Girik ‘’Acı’’ filmiyle en iyi kadın oyuncu ödülünün sahibi olur. Üst üste alınan bu ödüllerle Yılmaz Güney ve Fatma Girik, ilk 3 festivale damgasını vurur.

19 YIL SONRA 1992’DE YENİDEN

1990’lı yıllara gelindiğinde ise uzun süren ara verilen festivalin tekrar başlaması için adım atıldı. Dönemin Belediye Başkanı Selahattin Çolak tarafından düzenlenen basın toplantısında 6. Altın Koza Film Festivali’nin 14-25 Eylül 1992 tarihleri arasında tekrar düzenleneceği belirtir. 1992’de Altın Koza Kültür ve Sanat Festivali adı altında düzenlenen festival, Türk Sineması’nın geleceğine de bir nevi sahip de çıkmış olur. Festival, Öğrenci Filmleri Yarışmasını da programına ekleyerek, Türkiye’de ilk kez bu alanda yarışma düzenleyen festival olur.

Dönemin Adana Büyükşehir Belediyesi Başkanı Selahattin Çolak’ın yeniden hayata geçirdiği festivalin 7.’si 20 Eylül-5 Ekim 1993 tarihleri arasında gerçekleştirilir. İlk dört yıl neredeyse festivalin tüm ödüllerini toplayan Yılmaz Güney’in “Yol” filmi 12 yıllık hasretten sonra ilk kez kendi seyircisiyle festival kapsamında Adana’da özel olarak gösterilir.

FESTİVALİN ADI İKİ DEFA DEĞİŞTİLDİ

 23. Festivalde ise festivalin adı şehri daha iyi tanıtacağı gerekçesiyle “Adana Film Festivali” olarak değiştirildi.  Başkanlığını Zeydan Karalar’ın yaptığı 26. Festivalde 2. kez festivalin adı değiştirilerek “Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali” olur ve Altın Koza yeniden adına kavuşur.

28. Adana Altın Koza Film Festivali, 2021 yılında Zeydan Karalar’ın onursal başkanlığında gerçekleştirilir. Bu festivalin onur ödülleri; Şerif Sezer, Yavuz Turgul ve Haluk Bilginer’e takdim edilir.

29. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali, 2022 yılında gerçekleştirilir. Festivalin onur ödülleri bu yılda, Hale Soygazi ve Müjdat Gezen’e takdim edilir. Festival, sinema emekçileri; Zihni Göktay, Suzan Kardeş ve Zafer Ayden’e verilen “Orhan Kemal Emek Ödülleri” ile başlar.

15 ilçede ve mahallelerde gezici sinemalarla halkla buluşan Altın Koza, festivalin ilk yıllarında kullanılan Atatürk Parkı festival merkezlerinden biri haline dönüştürülür. Kurulan açık hava sinemasında geçmiş yıllarda ödül alan filmlerin oyuncu ve yönetmenleri izleyici ile buluşturularak, parkta 1969’dan günümüze ödül alan filmlerin afişlerinin de yer aldığı beş ayrı sergi ile Altın Koza, tarihinde bir yolculuğa çıkar.

30. Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali, 2023 yılında gerçekleştirilir. Festivalin Onur Ödülleri, tiyatro ve sinemamıza 50 yılı aşkın hizmet vermiş iki değerli oyuncumuza, Perran Kutman ve Cihan Ünal’a takdim edilir. Festivalin açılış gecesi “Orhan Kemal Emek Ödülleri” ile başlar. Türk Sineması’na sesiyle büyük emeği geçen Belkıs Özener ile yazar ve yönetmen Ahmet Soner'e emek ödülleri verilir.

Altın Koza’nın Büyük Ödül Gecesinde Cumhuriyet'in 100. yılına özel "Sinemanın Yüzü" Özel Ödülü, ulusal ve uluslararası birçok ödülün sahibi,  sinemanın sultanı Türkan Şoray’a ve sinema kariyeriyle unutulmazlar arasına giren Kadir İnanır’a verilir.

EMEK VE ONUR ÖDÜLLERİ

Bu yılki Orhan Kemal Emek Ödüllerinin sahipleri belli oldu. Adanalı yazar Orhan Kemal’in anısını yaşatmak adına verilen ve sinemamıza kattıkları emek ve eserler adına sinema emekçilerine sunulan ödüller bu yıl; Çok yönlü oyuncu yönetmen Muzaffer Hiçdurmaz’a, oyuncu Güler Ökten’e ile oyuncu, tiyatro yönetmeni ve seslendirme sanatçısı Mazlum Kiper’e verildi.

Uluslararası Adana Altın Koza Onur Ödülleri ise bu yıl Demet Akbağ ve Uğur Polat’a düzenlenen törenle verildi. Türkiye’de ilk kez seyircisiyle buluşacak olan Festivalin Ulusal Uzun Metraj dalında yarışacak olan 11 film ise Feride Çiçekoğlu, Janet Barış ve Mehmet Açar’dan oluşan seçici kurulun değerlendirmesi sonucu belirlenmişti. Bu yıl Juri karşısına çıkan filmler:

“ Bildiğiniz Gibi Değil”, “Döngü”, “Gecenin Kıyısı”, “Hakkı”, “Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri”, “Hiçbir Şey Yerinde Değil”, “On Saniye”, “Ölü Mevsim”, “Su Yüzü”,  “Umut”, “Yeni Şafak Solarken” 

EN İYİ FİLME 1,5 MİLYON LİRA

En İyi Film Ödülü’nün 1 milyon 500 bin lira para ödülüyle desteklendiği Ulusal Uzun Film yarışmasının Nuri Bilge Ceylan başkanlığındaki jüride oyuncu ve yönetmen Mehmet Aslantuğ, oyuncu Serenay Sarıkaya, yazar ve senarist Nermin Yıldırım, yönetmen ve senarist Mustafa Kara, kurgucu Ayris Alptekin ile film eleştirmeni ve küratör Müge Turan yer aldı.

1969’DAN 2024’E KAZANAN FİLMLER VE OYUNCULAR

1969 Kuyu, 1970 Umut, 1971 Ağıt, 1972 Gelin,1973 Kara Doğan, 1992 Karartma Geceleri, 1993 Zıkkımın Kökü, 1994 Bir Sonbahar Hikayesi, 1995 Soğuk Geceler, 1996 Sende Gitme, 1997 Masumiyet, 2005 Anlat İstanbul, 2006 5 Vakit,  2007 Beynelminel, 2008 Sonbahar, 2009 Köprüdekiler ve 11’e10 Kala, 2010 Bal, 2011 Celal Tan ve Ailesinin Acıklı Hikayesi, 2012 Babamın Sesi, 2013 Gözümün Nuru ve Yozgat Blues, 2014 Toz Ruhu,  2015 Abluka, 2017 Koca Dünya- Aşkın Gören Gözlere İhtiyacı yok· 2018 Sibel, 2019 Nuh Tepesi, 2020 Nasipse Adayız, 2021 Yaramaz Çocuklar, 2022 Ela ile Hilmi ve Ali, 2023 Sanki Her Şey Biraz Felaket. 2024’te kazanan film ise” Hemme’nin Öldüğü Günlerden Biri” oldu.

BAŞKANDAN

Başkan Zeydan Karalar ise, “Bu yıl festivalde 130 film 300 mekânda gösterildi. Her yıl biz sinemayı halkımızın ayağına götürüyoruz. Köye, ilçeye, mahalleye götürüyoruz. Bu yıl büyük acılar yaşayan deprem bölgelerine de götürdük. Kahramanmaraş'a, Malatya'ya, Adıyaman'a, Hatay'a Altın Koza kapsamında sinema götürdük. O kardeşlerimizin acılarını birkaç dakika bile unutturduysak ne mutlu bize. Allah bir daha o acıları bize göstermesin. Sinema umuttur, barıştır, kardeşliktir. Bu nedenle daha çok sinema, daha çok sanat diyoruz. Yaşasın Altın Koza, yaşasın sinema, yaşasın Adanalılar”