Öztanrıöver, ''Doğal iletişim için doğaçlama tiyatro''
İletişim eksikliklerini düzeltmek için güzel, ama uygulanması karmaşık ve içselleşmeyen bir dolu teknik olmasına karşın uzmanlar, iletişim eksikliği olanlara, doğal iletişim için doğaçlama tiyatro önerdi.
Psikiyatrist Sümer Öztanrıöver, yaptığı açıklamada, toplumdaki tüm çatışmaların nedenini iletişim eksikliği olduğunu söyledi. Öztanrıöver, ‘’ Çoğu zaman düşündüğümüz, hissettiğimiz ve söylediğimiz birbirinden kilometrelerce uzakta olabiliyor. Öyleyse ilettiğimiz şey ne? Çoğu zaman biz bile farkında değiliz ne hissettiğimizin ve ne ilettiğimizin. Söylediğimiz başka, yaptığımız başka. Bir kör dövüşüdür, almış başını gidiyor’’ ifadelerini kullandı.
‘’İletişimimizi düzeltmek için güzel, ama uygulanması karmaşık ve içselleşmeyen bir dolu teknik var’’ diyen Öztanrıöver, şunları kaydetti:
‘’Uygulamaya kalktığınızda da yapay kaçıyor, sırıtıyor. Bunun yerine uygulanması çok kolay olan bir yol var. Tüm iletişim tekniklerini içeriyordu. Basitti, kullanılabilirdi ve en önemlisi de doğaldı. Adını da zaten oradan almıştı: Doğaçlama Tiyatro.
Doğaçlama Tiyatroda, herhangi bir yazılı metin yoktur. Seyircilerin yer, mekan, konu önerisi alınır ve oyun, anında kurgulanır. Sözler ve eylemler oyun sırasında yaratılır. Her bir oyun eşsizdir Ne geçmişte ne de gelecekte olmanıza izin vermez, daima anda olmayı gerektirir (Farkındalık: Mindfulness). Ancak bazı kuralları vardır. O kurallara uymazsanız ölümcüldür. Oyun tıkanır, ilerleyemez, tıpkı yaşam gibi.
Dolayısıyla doğaçlama tiyatro kurallarını öğrenerek ve kullanarak engellememiş ve engellenmemiş bir yaşamı doğaçlayabiliriz. Üstelik bunun için tiyatrocu olmaya bile gerek yok. Çünkü hepimiz küçükken oyun oynardık, kimse bize öğretmediği halde. Bu yüzden nasıl yapılacağını içgüdüsel olarak biliyoruz.’’
Öztanrıöver, Doğaçlama Tiyatronun ve iletişimin altın standartlarını da şöyle sıraladı:
1.OLANI KABUL EDİN: Diyalog sırasında oyuncunun söylediği her şeyi, gösterdiği her duyguyu, yaptığı her şeyi kabul edin. Tabii ki hataları da. Ufak bir reddediş, her şeyi yıkabilir. Bu yüzden ikinci kural, birinci kuralın sağlamasıdır:
2.HİÇBİR ŞEYİ REDDETMEYİN: Diğer oyuncunun yarattıklarını reddetmeyin. Eylemlerini, söylediklerini, duygularını, dışa vurduğu kişiliği bloke etmeyin. Eleştirmeyin ve düzeltmeyin.
3.DİNLEYİN VE DESTEKLEYİN (Etkin Dinleme) Yaptıklarını, söylediklerini ve söylemediklerini (beden dilini) dinleyin ve destekleyin. Aynı takımdasınız. Arkadaşına yardım etmek, kendine yardım etmektir. Herkes birbirini, lider de dahil eşit görmeli, saygılı olmalı.
4.OYUNA POZİTİF BAŞLAYIN (Olumlu başlangıç) Sahneyi olumdu durumlar ve diyaloglarla başlatın.
5. YORUMLAMAYIN (Eleştiri iletişimde de ölümcüldür) Kendinin ve diğer oyuncunun deneyimini yorumlamayın. Deneyimin dışından yapılan, hiçbir duygu ve imge taşımayan yorumlar, oyunun akışını engeller.
6. FİZİKSEL İFADE (EYLEM) YAŞAMSALDIR: Eylemin söylemini desteklesin. Örneğin sevdiğini söylüyorsan aynı anda bunu göster.
7.YAŞAYAN BİR SAHNE İÇİN DUYGULARA İHTİYACINIZ VAR: Sen veya o konuşurken hissettiğin duyguyu karakterine yükle ve akışına bırak. Duygularını özgürce dışarı vur, ne hissettiğini göster.
8.SORU SORMAYIN (Kapalı uçlu sorular iletişim koparıcıdır): Cevabı evet veya hayır olan kapalı uçlu soru sormayın. Açık uçlu soru sorabilirsiniz.”Neyi tercih ederdin, nasıl hissediyorsun” gibi kişiyi yönlendirmeden, fikrini açıklamaya yönelik sorular.
9.KONUŞUYORSANIZ, AYRINTI VERİN Cümlelerinizi sıfatlarla ve duygularınızla renklendirin.
10. NE YAPACAĞINIZI DÜŞÜNEREK BULAMAZSINIZ, HAREKETE GEÇİN Aklınıza bir şey gelmiyorsa, beden dilinizle konuşun.
11. SAHNEDE HER AN ÖNEMLİ Zihniniz geçmişte ya da gelecekte gezintiye çıkmasın, anda olun ((Farkındalık: Mindfulness). Her zaman tetikte ve katkı sağlamaya hazır olmalısınız.
12. EŞEĞE TERS BİNİN (Onarma teknikleri) Günlük hayatta verilmeyecek tepkiler deneyin, mizah kullanın.
13. HİKAYEYİ-SÜRECİ BESLEYİN Dışa vurduğunuz karakterinizle ve anlatılan hikaye ile ilgilenin.