BAKIN BAKALIM KİMİN BAKANLARIYMIŞ!

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Siyaset tarihinin tozlu raflarında gezinirken insanın karşısına öyle isimler, öyle görev listeleri çıkıyor ki; bugün “ecdad, Osmanlı, istikrar, gelenek” diye nutuk atanların yüzünde oluşacak ifade, emin olunuz, tam bir “ışıklar içinde kalma” hâlidir.

Bakın, isimleri tek tek yazmışsınız; Hariciye Nazırları, Maliye Nazırları, Ayan üyeleri, elçiler, valiler… Bir liste var ki, sanki Osmanlı değil de çok milletli, kozmopolit bir federasyonun yönetim kadrosu. Adamlar Rum, Ermeni, Yahudi, Arnavut, Bulgar… Yahu bir de serpiştirilmiş gibi üç-beş Müslüman-Türk isim bulalım dedik, vallahi bulmak deveye hendek atlatmak gibi!

Üstelik bu kadrolar öyle sıradan memurluklar değil:
Hariciye Nazırı… Maliye Nazırı… Hazine-i Hassa… Ayan üyeleri… Başkonsoloslar… Şarkî Rumeli ve Sisam valileri…
Devletin kalbi, ruhu, kasası, diplomasisi…

Ve bu kadrolar kimlerin döneminden?
“Ulu Hakan”, “Kızıl Sultan”, “Koca Abdülhamit Han Hazretleri” diye adına methiyeler düzülen, caketini satıp türbesine ziyarete giden, “Osmanlı’yı yıkan Türkçülüktür!” diye nutuk atanların gözde padişahı II. Abdülhamit.

Şimdi bu listeyi bir daha yavaşça okuyalım:
Aleksandros Karateodori Paşa, Gabriel Pasha, Agop Ohanes Kazazyan, Bedros Kuyumcuyan Efendi, Aram Efendi, Aristarki Bey, Mavrokordato Efendi, Vasa Paşa, Naum Paşa, Yusuf Franko Paşa…
Daha sayayım mı?
Bakın, insanın dili yoruluyor, alfabetik sıraya göre bir mini ansiklopedi gibi…

Sarıldıkları “şanlı ecdat”ın kabinesine bakın:
Türk yok, Türkçü yok…
Ama bugün Osmanlı’nın çöküşünü Türkçülüğe bağlayanlar, Abdülhamit’in 33 yıllık yönetiminde kaybolan topraklara hiç konuşmak istemiyor. Neden? Çünkü konuşsalar ortaya şu çıkacak:

— Osmanlı’nın kabinesi çok ulusluydu,
— Devletin kilit noktalarını gayrimüslim bürokratlar tutuyordu,
— Abdülhamit, imparatorluk dağılmasın diye etnik gruplara geniş alan açmıştı,
— Ama buna rağmen, 33 yılda Osmanlı tarihinin en büyük toprak kaybı yaşandı.

E şimdi soralım o çok bilmiş “Türkçülük devleti yıktı!” diyenlere:
Kimi Türkçü buldunuz bu listede?
Hadi isim verin.
Hadi göstereyim deyin.
Yok.

Bir de işin ironik tarafı…
Sarayın hukuk müşaviri Gabriel Efendi kimdir?
— Paris Konferansı’nda Ermeniler adına toprak isteyen,
— Lozan’da Ermeni delegasyonunda bulunan adam.
Yani Abdülhamit’in “itimat ettiği devlet adamı” yarın Osmanlı’nın karşısındaki masada oturmuş!

Şimdi, 2025 Türkiye’sinde hâlâ “Abdülhamit Han devleti kurtardı, Türkçüler yıktı!” diyen kitle var ya…
Onlara bu listeyi ver,
bir de günümüz siyasetinde sıkça duydukları o soruyu sor:

“Reis… Bunlar kim?”

Son söz:
Tarih, sloganlarla değil, belgelerle konuşulur.
Belge ortada.
İsimler ortada.
Görevler ortada.
Ve gerçek apaçık:

Abdülhamit’in yönettiği Osmanlı’nın beyni gayrimüslim bürokratlardaydı; Türk unsuruna ise ancak imparatorluk yıkıldıktan sonra söz hakkı geldi.

Gerisi masal…
Gerisi hamaset…
Gerisi Osmanlı nostaljisiyle süslenmiş bir illüzyon.

Tarihi bilmeyen, her masala inanır.

**

İŞTE ABDÜLHAMİT’İN BÜROKRATLARI

Hariciye Nazırları; Aleksandros Karateodori Paşa (1878-1879)

Gabriel Pasha ve Sava Paşa (1879-1880)

Hazine-i Hassa Nazırları: Agop Ohanes Kazazyan (1876-1891),

Mikail Portakalyan Efendi (1891-1897),

Ohanes Sakız Efendi (1897-1908)

Maliye Nazırı: Agop Ohanes Kazasyan Paşa (28-30 Ağustos 1885), (Aralık 1886 – Mart 1887) (1888-1891)

Nafia Nazırları: Ohanes Çamiç Efendi (1877-1878),

Aleksandr Karateodori Paşa (1878)

Sava Paşa (1878-1879)

Orman ve Maadin Nazırları; Mavrokordato Efendi (1908-1909),

Aristidi Paşa ( 1909)

Ticaret ve Ziraat Nazırları: Bedros Kuyumcuyan Efendi (1880)

Gabriel Noradonkyan Efendi (1908-1909)

Babıail Hukuk Müşaviri: Gabriel Efendi

Ayan Üyeleri(1876); Antopolos Efendi Aristarki Bey,

Daviçon Karmona Efendi,

Musurus Paşa,

Serviçen Efendi,

Stoyanoviç Efendi,

Dr. De Kastro Bey,

Mavroyeni Paşa, Karatodri Paşa,

Abraham Karakahya Paşa

Ayan Üyeleri(1908) Azaryan Efendi,

Basarya Efendi,

Bohor Efendi,

Fethi Franko Bey,

Gabriyel Noradonkyan Efendi,

Mavrokordato Efendi,

Mavroyeni Bey, Oksanti Efendi,

Yorgiyadis Efendi,

Aram Efendi,

Popoviç Temko Efendi,

Elçiler;

1. Fotiades Bey ve Gobdan Efendi Atina,

Azaryan Efendi Belgrad,

1. Karatodri Efendi Brüksel,

Blak Bey Bükreş,

Yanko Karaca, Misak Efendi ve Aritraki Efendi Lahey,

1. Musurus Paşa, Alfred Rüstem Paşa ve Antopulo Paşa Londra,

Naum Paşa Paris,

1. Musurus Bey ve Y. Fotiades Bey Roma,

Nikola Gobdan Efendi Sofya,

1. Vogorides Paşa Viyana,
2. Aristarki Bey ve A. Mavroyeni Bey Washington.

Valiler.

Şarkî Rumeli Valileri; Sava Paşa, Aleko Vogorides Paşa, Gavril Paşa Hristoiç, Alexandre de Battenberg, Ferdinand de Saxe-Cobourg et Gotha,

Sisam Beyleri; Mişel Gregoriyadis Bey, Aleksander Mavroyeni Bey, Yanko Vitinos Bey, Kostaki Karateodori Paşa, Yorgi Yorgiadis Efendi, Andrea Kopasis Efendi,

Cebelilübnan Sancağı Mutasarrıfları; Vasa Paşa, Naum Paşa, Yusuf Franko Paşa

Bu devlet görevlilerini Sinan Kuneralp’in  İstnbul, İsis Yayınlarından 1999 yılında çıkan Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali,  Prosopografik Rehber adlı kitabından görebilirsiniz.